19 oktober is het exact 30 jaar geleden dat Huib Drion1, ex-lid van de Hoge Raad, in NRC de discussie over het zelfgekozen levenseinde startte.
Dit onderwerp lijkt tot op de dag van vandaag de politiek in een ijzeren greep te hebben gehouden. Ook de huidige kabinetsformatie ontkomt daar niet aan, wat mag blijken uit de principiële stellingname van D’66, SGP en CU. Maar niettegenstaande de heftigheid van de debatten is de afgelopen 30 jaar in Den Haag geen inhoudelijke voortgang geboekt op het recht op zelfbeschikking waar Drion het over had.
Buiten Den Haag des te meer. Uit tal van onderzoeken2 blijkt dat de samenleving al lichtjaren verder is dan het politieke debat. Anders dan in de Tweede Kamer is het voor de burger niet de vraag of zelfbeschikking over het eigen levenseinde een goed idee is, maar hoe we die zelfbeschikking kunnen realiseren.
Uit de meest recente studie (Motivaction 2021) bleek 78% van de ondervraagden van mening dat zij toch zelf iets te zeggen hebben over hun eigen levenseinde. 66% vindt dat ieder mens het recht heeft om zelf te beslissen over het eigen levenseinde. Maar liefst 74% van de Nederlanders staat positief tegenover vrije beschikbaarheid van een laatstewilmiddel. De helft geeft aan dat dit dan onder goede voorwaarden moet gebeuren. Die voorwaarden richten zich op zaken als veiligheid, humane werking, alsmede maatregelen tegen mogelijk misbruik of impulsief gebruik.
De gedachte dat het recht op zelfbeschikking over het leven tot en met het einde daarvan mogelijk moet zijn, blijkt breder gedragen dan ooit. Je zou haast zeggen: Drion leeft! Ook daarom lijkt het passend om even stil te staan bij de 30e verjaardag daarvan.
Cöoperatie Laatste Wil is in 2013 als zelfstandige organisatie voortgekomen uit een werkgroep van de NVVE. Laatste Wil staat voor zelfbeschikking: het recht op een levenseinde in eigen regie. Begin april startte de organisatie het Laatste Wil Proces tegen de Staat der Nederlanden, met als inzet het legaliseren van humane laatstewilmiddelen voor wie daar om vraagt.