English
Nederlands
Politicoloog en theoloog Heribert Wasserberg, wonend in Duitsland en lid van de CLW, informeerde ons over de laatste ontwikkelingen na de uitspraak, in februari 2020, van het Constitutionele Hof in Karlsruhe. Dat schrapte toen het verbod op hulp bij zelfdoding waardoor Duitsland van de ene dag op de andere koploper werd op het gebied van stervenshulp.
“Na de uitspraak van het Duitse Hooggerechtshof is het belangrijkste vraagstuk hoe het recht op de eigen regie over het levenseinde kan worden gerealiseerd. Hoeveel hindernissen mogen er worden geplaatst voor degenen die zelf willen beslissen over hun levenseinde? “
Twee leden van de Bondsdag willen half januari een liberaal wetsvoorstel indienen. Tegelijkertijd zijn er in totaal 27 verzoekschriften ingediend bij de Bondsdag, waaronder een van mij en twee andere gepensioneerde protestantse theologen. Wij eisen het verstrekken van Pentobarbital op aanvraag. Deze eis werd mede geïnspireerd door een televisieverfilming van het toneelstuk Gott. Na de filmvertoning was er een online discussie en een stemming. Daaruit bleek dat 70% van de kijkers voorstander was de verstrekking van een laatstewilmiddel aan een gezond persoon die zijn leven wilde beëindigen.
In Oostenrijk is een vergelijkbaar proces gaande. Op 11 december 2020 bepaalde het Oostenrijkse Hooggerechtshof dat het huidige verbod op hulp bij zelfdoding ongrondwettig is en per eind 2021 ongeldig is verklaard, ‘Het recht op vrije zelfbestemming is inclusief het recht om het eigen leven in het richten alsmede het recht op een menswaardig sterven’, verklaarden de rechters. Dat houdt ook in dat iemand die het leven wil beëindigen de hulp van iemand kan inroepen, ongeacht wie dat is.”
In Zwitserland is er al langere tijd ruimte voor hulp bij zelfdoding. Die hulp mag worden gegeven door artsen, maar ook door anderen. De enige eisen die de Zwitserse wet stelt, is dat de hulpverlener dat niet doet uit zelfzuchtige motieven en dat de betrokkene wilsbekwaam is. De ruimte die daarbij ontstaat, wordt benut door zes organisaties waaronder Dignitas en Pegasus. Het is in principe mogelijk om voor zo’n tienduizend euro (inclusief de kosten voor crematie) het leven te beëindigen.
Behalve het artikel in het Zwitserse wetboek van strafrecht dat hulp bij zelfdoding toestaat, is er niets bij wet geregeld. Er wordt al tien jaar geprobeerd om de aard van de hulp te specificeren, maar de verschillende artsenorganisaties kunnen het onderling niet eens worden. En voor zover regelgeving duidelijk is, is er weinig belangstelling voor controle of toetsing. Zo is er in Zwitserland wel veel ruimte, maar zijn er ook risico’s voor degenen die die ruimte opzoeken.
Nederland is niet meer het gidsland dat het vroeger was (of pretendeerde te zijn). In de politiek overheerst de gedachte dat we er met de euthanasiewet wel zijn. Maar euthanasie is slechts een gunst van de dokter. De meerderheid van de Nederlanders wil het heft zelf in handen hebben. Daar past ook bij dat zij hulp kunnen inroepen: van naasten of van professionals, waar ze maar behoefte aan hebben. In Europa zijn Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland nu de landen die de toon zetten.