GÉRARD (88)

Zeven jaar mantelzorg

Ik ben over het levenseinde gaan nadenken tijdens het verzorgen van mijn vrouw. Zij had een zware vorm van Parkinson en ik heb haar thuis verzorgd, als volledig mantelzorger. Het was een zware beproeving. Op een gegeven moment kon ze niet meer eten. Zeven jaar is ze ziek geweest en zeven jaar geleden is ze overleden. Haar einde was totaal anders dan we hadden verwacht. We waren op een zondagavond samen naar een golfwedstrijd op televisie aan het kijken. Ik bracht haar daarna naar bed en die nacht gebeurde er iets waardoor ze in coma raakte. Anderhalve dag later gleed ze weg. Heel rustig, terwijl het einde van Parkinson heel ellendig kan zijn.

Ik weet niet of zij het laatste-wil-middel had willen hebben, zover zijn we niet gekomen. Op dat moment had ik ook niet het idee dat het zo snel zou gaan. We zaten gezellig tv te kijken en opeens was ze weg. Eigenlijk ging het heel fijn. Mijn zoon woont in Indonesië en kwam naar Nederland nadat ik hem op maandagmorgen had gesproken. Dinsdagmiddag om twee uur was hij bij ons en om vijf over twee overleed ze. Het was een ideaal afscheid voor ons. Ze lag in coma en was niet meer bij bewustzijn.

Mijn eigen dood

In die tijd was ik ook al met mijn eigen dood bezig. Je kunt daar hele mooie ideeën over hebben, maar in werkelijkheid kan het heel anders uitpakken. Je organiseert het zo goed mogelijk maar je weet ook dat het misschien niet uitkomt. Ik vind het belangrijk dat de dood op een moment komt dat je je nog volledig bewust bent van je leven. Ik ben opnieuw getrouwd en we hebben afgesproken dat we voorlopig nog vijf jaar bijtekenen. Je moet jezelf een doel stellen. We vinden eigen regie allebei belangrijk en zijn allebei lid van de coöperatie. We gaan samen naar bijeenkomsten en ik ben bij een gespreksgroep geweest. Dat zou ik in de toekomst weer doen. Met anderen erover praten is belangrijk.

Op mijn leeftijd zie ik zoveel om me heen gebeuren en we realiseren ons dat er morgen iets met ons kan gebeuren. Ik wil het moment dat ik besluit het leven te beëindigen, in nauw overleg doen met mijn kinderen. Zodat zij voorbereid zijn en erbij zijn. Ik hoop dat het zo kan en ik denk dat je er zelf iets aan kunt doen om het zover te laten komen. Ik ben echt voor de autonome richting, niet voor euthanasie. Dat kan wel een rol spelen als je het zelf niet meer kunt. Het kan zijn dat ik in omstandigheden kom te verkeren dat euthanasie nodig is en in dat geval is mijn vrouw gemachtigd. Dat hebben we allemaal voorbereid.

Komen en gaan

Ik denk dat het levenseinde net zo is als de komst op aarde en ik wil mijn vertrek laten lijken op mijn komst. Ik hoop dat het einde met blijdschap kan, zoals mijn komst. Ik geloof dat je van een bron komt en naar een bron teruggaat. Het is mijn ideaal om met mijn omgeving, mijn partner en kinderen afscheid te nemen en alle elementen die daarvoor nodig zijn bij de hand te hebben. Ik wil het helemaal zelf regisseren.

Mijn kinderen zijn nu al best tevreden over hoe pa het doet en ik hoop dat het zo doorgaat. Samen met mijn zoons en de zoon van mijn nieuwe vrouw zijn we aan tafel gaan zitten. Ik heb een schema gemaakt van hoe ik het wil. Dat vonden ze confronterend maar voor mij is het realiteit. Gelukkig denken zij er zelf ook over na en ze staan er hetzelfde in. Ze weten nu waar alle mappen staan. Ze weten hoe en waarom. Ik vind het prettig leven nu ik weet dat het geregeld is en ik pak ook nieuwe dingen aan. Omdat het kan. Uit ervaring weet ik dat het werkt, de wijze waarop ik met dingen bezig ben op het ogenblik. Ik ben een blij mens.