English
Nederlands
In mijn omgeving heb ik een aantal mensen te oud zien worden, waaronder mijn ouders en schoonouders. Oud op een niet leuke manier, zo wil ik het niet voor mezelf. Het had niet zo lang moeten duren; het had eerder afgelopen moeten zijn. Het zou mooi geweest zijn als zij het lot in eigen hand hadden kunnen nemen. Helaas was ze dat niet gegund. Het zou mij zo’n rust geven als ik het wel zelf zou kunnen. Van huis uit ben ik een ontzettende liberaal. Ik vind dat mensen een hoge mate van verantwoordelijkheid hebben voor hetgeen dat ze doen in hun leven. Als het even kan moet je overal zelf beslissingen over mogen nemen. Je kunt dan ook worden aangesproken op de consequenties van die beslissingen. Als ik uit het leven wil stappen, wil ik daar een autonome beslissing over nemen en het zelf doen. Ik wil daar niemand mee lastigvallen en geen leed bij anderen veroorzaken. Het zou me een ontzettende vrijheid geven.
Het moment waarop het leven klaar is, is lastig te bepalen. Ik denk daar al wel over na. Mijn vader is aan Alzheimer overleden, hij is zeven jaar ziek geweest. Op het moment van de diagnose was hij nog behoorlijk bij de pinken. Ik heb me vaak afgevraagd of ik zelf voor een way out zou hebben gekozen als ik zijn situatie had gezeten. Dat weet ik niet, maar het is heerlijk als het zou kunnen. Ik had het prima gevonden als hij eruit gestapt was. Hij had het dan waarschijnlijk met ons en mijn moeder overlegd en zijn eigen verantwoordelijkheid genomen. Ik had het alleen maar kunnen respecteren. Het was zijn leven. Niet het mijne.
Eigen verantwoordelijkheid
Als ik niet de regie heb, moet ik iemand medeverantwoordelijk maken voor mijn eigen besluit. Alsof ik iemands toestemming vraag om een relatie aan te gaan. Of om vader te worden of met mijn werk te stoppen. Dit is een onomkeerbare beslissing, maar dat is kinderen krijgen ook en in het huwelijk stappen ook. Dat doe je ook volledig vanuit je eigen verantwoordelijkheid. Je mag mensen hooguit om advies of steun vragen. In Nederland heb je een dokter nodig als je klaar bent met leven. Dat is onhandig want die is daar niet voor opgeleid. Het gaat mij om het principe dat je anderen niet moet lastigvallen met jouw beslissingen.
Ik denk er weleens over na wat voor mij een mooie einddatum zou zijn. Alleen al mijn fantasie daarover laten gaan geeft ontzettend veel vrijheid. Stel, we zetten de teller op 70 jaar. Dan ga ik nu nog een paar jaar werken en dan nog een paar jaar mijn centjes opmaken. Heel Nederland spaart zich suf voor wat er allemaal nog gaat komen, de meeste mensen gaan behoorlijk kapitaalkrachtig dood. In mijn omgeving zijn mensen in ieder geval allemaal voorbereid op later. Natuurlijk zijn er nog dingen na mijn zeventigste die ik graag zou willen meemaken, maar het is ook een keer mooi geweest.
Niet angstig voor de dood
Wat bij mij meespeelt, is dat ik niet heel erg aan het leven hecht. Als je heel angstig bent voor de dood, is het anders. Volgens mij is er niets na de dood. En als er wel iets is, is het mooi meegenomen. Als ik morgen tegen een boom rijd, zou een aantal mensen in mijn omgeving heel verdrietig zijn maar ik heb niet het idee dat ik mijn eigen leven zou missen. Mijn omgeving begint er langzaam aan te wennen dat ik er zo insta. In het begin was mijn familie boos. ‘Waar haal je het recht vandaan om je uit onze familie te halen? Weet je wel wat het voor ons betekent?’ Langzamerhand ontstaat er respect voor wat ik wil. Ze vinden het niet leuk en nog steeds wat vreemd maar het past wel bij me.
Ik zou het nooit doen zonder het met iedereen te overleggen, maar uiteindelijk neem ik het besluit en daarin moet ik afwegingen maken. Je moet je omgeving er wel op voorbereiden. Het is het moeilijkste besluit dat je kunt nemen in je leven. Ik wil anderen geen last bezorgen en ik wil niet afhankelijk zijn van iemand anders voor zoiets belangrijks. Het is al zo moeilijk om voor jezelf het besluit te nemen dat je het wil en dat je intieme kring erin meegaat. Als je dan ook nog iemand anders moet overtuigen, een dokter die je niet kent, dan is de vraag of je nog een eerlijk besluit kunt nemen. Dan moet je iemand overtuigen, je misschien zieliger voordoen dan je bent, en zo zou het niet moeten zijn. Ik weet niet hoe ik er over tien jaar over denk, maar ik denk dat ik wel kan besluiten dat het mooi is geweest. Het voelt als een ontzettende vrijheid dat ik het zelf kan doen. Dat betekent dat mijn afhankelijkheden heel klein zijn geworden.