Over de documentaire Dertien Dagen, uitgezonden op 28 juli 2022 door BNN VARA, stuurde een lid het volgende bericht:
“Als het de bedoeling is om ons te laten geloven dat sterven zonder te eten en te drinken een kwestie van dertien dagen is, dan zijn we om de tuin geleid. Floor krijgt wel degelijk medicijnen in de vorm van pillen en injecties die niet zonder hulp van artsen verkrijgbaar zijn. Dat hij een sterk en positief karakter heeft, dat hij omringd is door liefdevolle familieleden en in comfort kan sterven zijn bonussen waar ook lang niet iedereen van kan genieten.
Uit de literatuur is het overduidelijk dat versterven met uitsluitend de lippen nat houden een zeer pijnlijke aangelegenheid is. Dat de wet niet toelaat dat mensen sterven wanneer ze er zelf aan toe zijn, is pijnlijk genoeg, maar deze documentaire biedt me niet veel hoop.
Wat denken jullie van deze uitzending?”
Bert van Herk
Wat vind ik hiervan? Ik weet dat stoppen met eten en drinken voor mensen die nog relatief jong en/of gezond zijn bijna onmogelijk is. Alleen voor mensen op gevorderde leeftijd of met een zeer zwakke conditie kan deze methode min of meer effectief zijn. Belangrijk is wel een zorgvuldige voorbereiding en begeleiding, ook door een (huis)arts.
Floor Haak maakte een bewuste keuze om te stoppen met eten en drinken. Maar in een van zijn laatste dagen zei hij ook dat ‘middel X’ gemakkelijker zou zijn geweest.
Volgens een onderzoek van Boudewijn Chabot (2007) overlijden jaarlijks ongeveer 2.800 mensen door te stoppen met eten en drinken van wie de helft in het ziekenhuis of het verpleeghuis.
Ik weet niet wat daarvan te vinden. Is het een zelfgekozen levenseinde of een zelfgekozen lijden? Het valt wel te begrijpen dat oude, zieke of zwakke mensen voor deze mogelijkheid kiezen. En helemaal mensen die in het ziekenhuis of verpleeghuis zijn opgenomen. Die mensen kunnen geen kant meer op.
Ruim dertig jaar geleden startte Huib Drion, oud-hoogleraar en oud-raadsheer in de Hoge Raad, het debat over het recht op zelfbeschikking over het levenseinde van ouderen. Drion had het nooit over een ‘pil’. In die termen sprak hij niet. Maar na zijn oproep omarmden heel veel mensen de ‘pil van Drion’. Vanaf 2008 (opiniepeiling van televisieprogramma Rondom Tien in 2008) werd bij herhaling vastgesteld dat driekwart van de Nederlanders vindt dat (al dan niet gecontroleerde) verstrekking van de zogeheten ‘pil van Drion’ mogelijk moet worden.
Uit hetzelfde onderzoek van Boudewijn Chabot bleek ook dat jaarlijks 1.600 mensen overlijden aan het innemen van een hoge dosis opgespaarde slaapmiddelen. In een interview met Frits Abrahams (H. Drion, Het zelfgekozen einde van oude mensen, 1992) vertelde Drion: “Ongetwijfeld zijn er nu al meer mensen door zelfmoord gestorven dan we weten. Die hebben geruisloos de middelen weten te verzamelen. Hun dokter zal daar zijn mond over houden.”
In 1999 introduceerde onderzoekersgroep ‘NuTech’ de heliummethode: uit een tankje met heliumgas (voor het opblazen van ballonnen) wordt het gas door een buigzame plastic slang in een plastic zak geleid. De met helium gevulde zak wordt dan lichtjes over het hoofd getrokken. Door inademen van helium in de zak overlijdt iemand zonder pijn of benauwdheid, doordat er zich geen CO2 in de zak ophoopt. Het bewustzijn verdwijnt na gemiddeld 20-40 seconden en de dood volgt in de slaap na vijf tot tien minuten.
Maar de praktijk is lastiger. Veel leveranciers voegen vijf procent zuurstof toe aan de helium (op verzoek van de overheid?), waardoor het niet meer dodelijk is. Het gefrunnik met een grote cilinder, een plastic slang, een slangklem, plastic zak en elastiek ontmoedigt veel mensen. Of ze proberen het wel, maar het lukt niet. Soms wordt de hulp van een naaste ingeroepen, maar die loopt dan een groot risico om vervolgd te worden wegens ‘hulp bij zelfdoding’.
In 2017 introduceerde de CLW een nieuw middel: natriumazide. Overlijden na inname is gegarandeerd. Het zusje van natriumazide, natriumnitriet, heeft het voordeel dat het gemakkelijker verkrijgbaar is. Daar staat tegenover dat natriumnitriet een antigif heeft, inmiddels aanwezig in alle ambulances en bij de spoedeisende hulp van ziekenhuizen. Dus bij aanschaffing van dit middel is het raadzaam ervoor te zorgen in de eerste uren na inname niet gevonden te worden.
Over de vraag hoe humaan deze middelen zijn, is nog discussie. Dat lijkt vooral te komen doordat een deel van de mensen het middel inneemt zonder het vooraf te hebben opgelost in water (er zijn zelfs gevallen bekend dat het poeder werd opgelost in vla of chocomelk). Dat heeft vaak een lange doodstrijd tot gevolg.
In het Toxicologisch rapport (2017) van Dr. G.H.M. Counotte (ERT) worden ongeveer 100 case-reports beschreven door artsen die in het ziekenhuis mensen moesten behandelen die bewust of onbewust met natriumazide te maken hadden gekregen. Daarnaast zijn inmiddels zo’n 60 casussen bekend bij de CLW, Boudewijn Chabot en Antoinette van Riel, toxicoloog bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC). Maar dat is nog steeds niet voldoende voor een goed onderzoek, ook gezien het feit dat de casussen nog erg verschillend zijn.
De ‘pil van Drion’ blijft miljoenen Nederlanders bij. Niet omdat mensen een eind aan hun leven willen maken. Zelfs het Openbaar Ministerie heeft becijferd dat 96% van de mensen die een laatstewilmiddel in huis hebben dat alleen maar hebben omdat zij in de toekomst zelf willen kunnen beslissen over hun levenseinde.
Voor de meeste Nederlanders is de ‘pil van Drion’ een lege doos. Zodoende wordt er nog heel wat geploeterd tot iedereen die dat wil de echte ‘pil van Drion’ in huis heeft.