Op 25 oktober zette de CLW haar volgende, zeer belangwekkende stap. Ten overstaan van de pers en enkele Kamerleden presenteerde bestuurslid Bert Homan de voorgenomen proeftuin en richtte zich, met de woorden: ‘de politiek is nu aan zet’, ook en vooral tot onze regeringsleiders. Zij zijn degenen die het mogelijk kunnen, nee moeten, maken dat de CLW daadwerkelijk van start kan met de proeftuin Laatste Wil
Kort gezegd is de proeftuin een gecontroleerde, veilige, omgeving waarbij mensen van 55 jaar en ouder, de mogelijkheid geboden wordt om in eigen regie hun levenseinde te bepalen.
Uiteraard omgeven met zorgvuldigheidseisen en voldoende veiligheid voor deelnemers, hun omgeving en de maatschappij.
De opzet van deze proeftuin is om minimaal 10.000 mensen gedurende tien jaar mee te laten doen. Als zij in die tijd de wens krijgen hun leven te beëindigen in eigen regie, wordt dat mogelijk gemaakt. Ook kan dat dan in aanwezigheid van hun naasten om zo het stervensproces rustig en menswaardig te laten zijn.
Reacties in de pers
In de Volkskrant noemt zorgethicus Els van Wijngaarden dit een gevaarlijk en macaber plan dat ‘potentieel kwetsbare mensen en hun naasten grote schade aan kan doen’. Maar Bregje Onwuteaka Philipsen, hoogleraar Levenseindeonderzoek bij Amsterdam UMC, erkent dat dit vraagstuk leeft in de samenleving en vindt een dergelijke proeftuin wetenschappelijk gezien zeer aantrekkelijk. ‘Je zou bijvoorbeeld kunnen onderzoeken of het in huis hebben van zo’n middel inderdaad rust geeft aan mensen, ook al gebruiken ze het niet.’
Trouw acht het zeer onwaarschijnlijk dat het experiment op korte termijn van start zal gaan. Het verspreiden van ‘middel X’ en andere zelfdodingsmiddelen is op dit moment illegaal. ChristenUnie, BBB, CDA en SGP willen dat het kabinet het experiment verbiedt, desnoods via spoedwetgeving. “Dit is levensgevaarlijk, experimenteren met zelfmoordmiddel”, aldus ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker. Zij wil dat ook de coöperatie zelf wordt stilgelegd.
Hoewel het niet de verwachting is dat deze er op korte termijn komt, is de NVVE het met de CLW eens dat het gesprek over een proeftuin gevoerd moet worden. De NVVE steunt het idee achter de proeftuin in het algemeen en de strijd om meer autonomie in het bijzonder.
Ingezonden brieven van lezers in de Volkskrant (28 oktober)
Win-winsituatie
De Coöperatie Laatste Wil pleit voor een proeftuin met zelfdodingsmiddelen (Ten eerste, 25/10). Prima plan. De druk op ons zorgstelsel wordt alleen maar groter door vergrijzing en de huidige mogelijkheden. Meer dan duizend mensen pleegden vorig jaar zelfmoord. Helaas vaak op een niet humane manier. Meer dan duizend mensen staan op de wachtlijst voor een orgaan, omdat ze wel graag verder willen leven.
Hoogste tijd dit om te zetten in een win-winsituatie. Mensen met een euthanasiewens kunnen mensen op de wachtlijst voor een orgaan helpen, voordat ze de zelfdodingspillen nemen. Dit is humaner voor degene die wil sterven, hun nabestaanden, machinisten, et cetera. Ook verminder je de druk op de zorg als je mensen die ondragelijk lijden niet meer (onnodig) hoeft te behandelen.
Marian Jansen, Deventer
Levenseinde
Je zal als zorgethicus maar voor mij bepalen dat eenzaamheid, geldnood of psychische problematiek geen geldige reden is om mijn leven te willen beëindigen (Ten eerste, 26/10). Met zulke hoogleraren hebben we anno 2023 geen goden meer nodig.
Ben Boekholt, Amsterdam