Petra Laseur: al zes jaar overtijd

Ook de grande dame van het Nederlandse toneel heeft een laatstewilpil in haar kluisje. “Ik heb een prachtig leven gehad, ik heb het allemaal meegemaakt. Je zou het voltooid leven kunnen noemen.”

Misschien zag u Petra Laseur in een van haar vele toneelstukken of herkende u haar als koningin Wilhelmina in de musical Soldaat van Oranje. Feit is dat iedereen haar kent. De grande dame van het Nederlandse toneel maakt er geen geheim van euthanasiepillen in de kluis te hebben liggen.

 Door Bertie Fokkelman

Waar houdt u zich nu mee bezig?
Als ambassadeur van de Nierstichting doe ik zo nu en dan kleine dingetjes. Verder was ik eerste Klimaatvoorleesgrootouder van Nederland. Zo las ik op de ‘Dag van de Duurzaamheid voor het onderwijs’ voor uit het boek De Wereld van Kleding met daarin een verhaal van mij over kleren in de oorlog. Die hadden we namelijk nauwelijks. Onze kleren werden eindeloos vermaakt. Mijn zusje en ik kregen een jurk van oude gordijnen die nog op zolder lagen. Die vonden we heel erg lelijk, maar we hadden wél iets nieuws. Een heel verschil met die weggooimentaliteit van tegenwoordig. Toneelspelen doe ik op dit moment niet. Alles wordt afgezegd tot verdriet van iedereen. En daarbij: volgende maand word ik 81. Vreselijk! Ik ben er niet van hoor, van oud worden. Absoluut niet.

Hebt u daarom die euthanasiepillen in huis gehaald?
Maar natuurlijk. En daar was ik twee jaar geleden erg blij mee. Toen stond ik in mijn overmoed bovenop een ladder in de tuin om een buddleja te snoeien. Door een verkeerde beweging viel ik achterover, plat op mijn rug, op de stenen in de tuin. Het eerste wat ik dacht was: ‘Kan ik alles nog bewegen?’ Dat ging. En toen realiseerde ik me hoe blij ik was met die pillen want op mijn tachtigste een nieuw leven beginnen met een dwarslaesie lijkt me vreselijk, hoeveel respect ik ook heb voor mensen die dat wél doen.
Ik weet niet meer sinds wanneer, maar al heel lang denk ik: ‘Ik wil niet ouder worden dan 75.’ Dat vind ik een mooie leeftijd, als er tenminste geen dringende reden is waarom je in leven zou moeten blijven. Nu ben ik bijna 81. Ik ben dus al zes jaar overtijd. Het idee dat oud worden leuk is, vind ik een enorm misverstand. Ik ben bang voor de toekomst. Ik wil de toekomst niet meemaken. Op mijn leeftijd zijn er een heleboel mensen om mij heen die zeggen het zo welletjes te vinden. Op de televisie zie je vaak ouderen die er trots op zijn nog te lopen, te fietsen, te zwemmen en op vakantie te kunnen. Maar er zijn er ook veel die zeggen: ‘Nou dankjewel zeg, voor mij hoeft het niet meer, laat maar zitten. Was ik maar dood’. Je zal maar iets vreselijks mankeren of je zal maar je leven voltooid vinden, om wat voor reden dan ook. Hoeveel mensen in verzorgingshuizen en verpleeghuizen snakken niet naar hun levenseinde.

Welk middel zit er in die pillen?
Dat is het middel dat de CLW aanraadt. Daar ben ik al een aantal jaren lid van. En via, via, via, via heb ik ze kunnen bemachtigen. Als mij alleen nog een eindeloos lijden rest, wil ik ze gebruiken. Mijn kinderen zijn op de hoogte van mijn wens, maar hebben er moeite mee. Ik mag er ook helemaal niet over praten met ze. Toen ik in een interview zei het niet erg te vinden op een morgen niet wakker te worden, vonden ze het vreselijk dat de kleinkinderen dit zouden lezen. Maar die kleinkinderen zijn allemaal volwassen mensen. En het laatste wat ik wil, is afhankelijk zijn van anderen. Ik zie ze al een schema maken wie wanneer mijn billen moet komen wassen.

Hebt u nog meer maatregelen getroffen voor uw levenseinde?
Ik ben lid van twee levenseindeverenigingen en heb onder andere een niet- reanimerenpenning en een euthanasieverklaring. De zelfgekozen dood van Johan Ooms, een collega met wie ik veel heb gespeeld, is een goed voorbeeld van hoe je zo’n levenseinde zou kunnen aanpakken. Erg fijn ook dat de politie toen zo respectvol omging met zijn aanwezige vriendin en vriend. Dat was vroeger wel anders.

Hoe ziet u uw eigen levenseinde?
Dat weet ik niet. Liever zou ik het op mijn eentje doen. Het lijkt me zo zielig voor de kinderen. Maar toen mijn man stierf waren alle zoons op mijn verzoek erbij. Dus ik moet er nog eens goed over nadenken. Om redenen die ik liever voor mezelf houd, kan ik nu echt niet uit het leven stappen. Verder denk ik alle soorten van emoties in mijn leven gehad te hebben, van verdriet tot vreugde en van geluk tot ongeluk. Dus ik vind het eigenlijk wel prima zo. Ik hoef niet nog meer succes, of nog meer geluk en hoef niet per se overgrootmoeder te worden. De generatiekloof wordt steeds groter. Mijn kleinkinderen begrijp ik soms al niet. Ik heb een prachtig leven gehad, ik heb het allemaal meegemaakt. Je zou het voltooid leven kunnen noemen.

Wat vindt u van de CLW?
Ja, die vind ik fantastisch. Want het is raar dat iemand met een doodswens niet geholpen mag worden. Denk aan dat bekende verhaal van Albert Heringa die zijn 99-jarige moeder, op haar verzoek, hielp met haar levenseinde en daarvoor een half jaar voorwaardelijke gevangenisstraf kreeg. Het is goed dat de Laatste Wil daartegen actie voert.