In het Laatste Wil Proces tegen de Staat heeft de rechtbank de Coöperatie Laatste Wil (CLW) in het ongelijk gesteld. Teleurstelling voor eenieder die menselijk en waardig wenst te sterven op een zelfgekozen moment.
De rechtbank heeft niet de ruimte genomen die zij op grond van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) wel had mogen en kunnen nemen. Nederland treedt niet in de voetsporen van Duitsland en Oostenrijk waar een humaan en in eigen regie sterven met vrijwillige hulp van dierbaren wel mogelijk wordt gemaakt.
De rechtsoverweging (5.15*) is als samenvatting van de EHRM-rechtspraak buitengewoon treffend: “De rechtbank stelt voorop dat uit de hiervoor weergegeven rechtspraak van het
Europees Hof van de Rechten van de Mens (EHRM) volgt dat eenieder op grond van artikel 8 EVRM het recht heeft om te beslissen op welke wijze en op welk moment zijn leven wordt beëindigd, op de voorwaarde dat die persoon in staat is vrijelijk zijn wil te bepalen en daarnaar te handelen”.
Veel verder dan dat gaat de rechtbank niet. De rechter kiest er bewust voor om de rechtspraak van het EHRM zo minimaal mogelijk in te vullen, en geen verdere bescherming te bieden. In Duitsland en Oostenrijk is dat wel is gedaan (5.30*).
Daarbij erkent de rechtbank echter wel dat de Wet toetsing levensbeëindiging (WTL) niet voor iedereen open staat. Dat houdt in dat mensen “buiten de boot vallen” (5.27*). Wel artikel 8 EVRM volgen en het recht op zelfbeschikking tot het eigen levenseinde erkennen, maar er vervolgens niets aan willen doen is laf, wreed en inhumaan. Nabestaanden die aanwezig waren bij een zelfgekozen dood zullen dus nog steeds als criminelen worden behandeld en worden opgesloten.
Voormalig bestuursvoorzitter Jos van Wijk vertelt: “We zijn teleurgesteld maar vechtlustig. De CLW met 50.000 leden en sympathisanten zal verder doorgroeien en uiteindelijk zullen we de weg gaan openbreken. Ik heb vertrouwen in de missie van de CLW, een sterven in eigen regie omringd met dierbaren. De vraag is niet langer of we hier erkenning en ruimte voor krijgen maar wanneer”.
De nieuwe voorzitter van Laatste Wil, Frits Spangenberg, merkt op: “De Rechtbank heeft een belangrijke kans laten liggen om zich weer aan te sluiten bij de realiteit van vandaag. Het verbod op hulp bij zelfdoding, een wet uit 1886, blijft de norm.
Advocaat Tim Vis benadrukt het belang van de rechtszaak, het is een eerste stap. Hij benadrukt: “Hoewel de rechtbank in Den Haag nog niet zover is, hebben de hoogste rechters in Duitsland en Oostenrijk bevestigd dat het recht op zelfbeschikking over het eigen levenseinde volgt uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Ter zitting is gebleken dat een grote groep mensen door de huidige wet- en regelgeving in de kou staat, nu hen die zelfbeschikking wordt ontnomen. De behoudende uitspraak stelt teleur, nu de Nederlandse rechter niet durft wat zijn Duitse en Oostenrijkse ambtgenoten wel hebben gedurfd. Na zorgvuldige bestudering van de uitspraak zal worden bekeken of beroep wordt aangetekend. De CLW en de 29 mede-eisers blijven zich beijveren voor wet- en regelgeving die past bij hedendaagse opvattingen: eigen regie over het leven, maar ook over de eigen dood.”
De Rechtbank draagt niet bij aan herstel van het vertrouwen van de burger in de instituties. Mensen moeten blijven experimenteren met pijnlijke, wrede en inhumane wijzen van zelfdoding.
Stoppen is geen optie, de CLW zet zich na deze uitspraak actief in voor een vervolg. De steun van leden en donateurs vraagt ons ook om deze strijd voort te zetten. Doel is de invoering van een autonome route, een humaan levenseinde in eigen regie met steun van dierbaren zonder dat zij hiervoor worden vervolgd.
NB: de nummers gemarkeerd met * hebben betrekking op de uitspraak van de Rechtbank.